Hoe vaar Solidariteit se hofsake teen die NGV-wet en Bela-wet?

Solidariteit wil die regte en vryheid van sy lede beskerm. Daarom beveg ons die omstrede wetgewing wat gesondheidsorg onvolhoubaar maak en Afrikaanse skole se selfstandigheid bedreig. Solidariteit se Regsfonds speel ʼn sleutelrol in die stryd vir ʼn vry, veilige en voorspoedige toekoms vir die Afrikaner-gemeenskap. Lees hier meer oor hoe jy as lid help om hierdie stryd voort te sit.

Deur Kyla-Ann du Toit

Solidariteit bly aan die voorpunt van die stryd teen twee van die mees omstrede wetgewings in Suid-Afrika: die Wet op Nasionale Gesondheidsversekering (NGV) en die Wysigingswet op Wette op Basiese Onderwys (Bela). Hierdie wetgewing hou verreikende implikasies in vir gesondheidsorg en onderwys in die land.

Solidariteit se regspanne is egter hard aan die werk om die regte van sy lede en die Afrikaner-gemeenskap te beskerm en sodoende hierdie wetgewing in die hof te beveg.

NGV-wet: ʼn Bedreiging vir gesondheidsorg

Die NGV-wet, soos dit tans beplan word, dreig om gesondheidsorg in Suid-Afrika in ʼn finansieel onvolhoubare en burokratiese stelsel te verander. Nadat president Cyril Ramaphosa hierdie wet in Mei 2024 onderteken het, het Solidariteit hofstukke ingedien, en verskeie ander organisasies, insluitend die Hospitaalvereniging van Suid-Afrika (Hasa), het intussen by hierdie regstryd aangesluit. Die hoofargument teen die NGV is dat die regering steeds nie duidelikheid gee oor hoe die stelsel gefinansier sal word of hoe dit volhoubaar bestuur gaan word nie.

Theuns du Buisson, ekonomiese navorser verbonde aan die Solidariteit Navorsingsinstituut (SNI), meen die NGV sal eerder toegang tot gehalte-gesondheidsorg verminder as verbeter. “Die viering van die onrealistiese NGV soos deesdae op reklameborde langs snelweë te sien is, dra by tot die onreg teenoor belastingbetalers,” sê Du Buisson. Hy is van mening dat die regering nie die werklike uitdagings van die NGV in ag neem nie, wat Solidariteit se bekommernisse oor die volhoubaarheid en koste van die stelsel versterk.

Alhoewel die NGV-wet nog nie in werking gestel is nie, het die minister van gesondheid, Aaron Motsoaledi, konsepregulasies ingevolge artikel 55 van die NGV-wet bekendgestel, wat die bestuurstruktuur en prosesse van die NGV-fonds uiteensit. Ingevolge die wet sal die staatsbeheerde fonds die enigste koper van gesondheidsdienste wees, wat gratis aan kwalifiserende pasiënte gelewer sal word. Die minister sal alle sleutelaanstellings oorweeg en beheer, wat reeds omstredenheid veroorsaak het aangesien kritici wou hê dat die fonds eerder onafhanklik moes wees om politieke inmenging te vermy.

Solidariteit se regspan is gereed om die hof te nader sodra die regering se hofstukke gereed is, met die doel om hierdie wetgewing te keer voordat dit ʼn onomkeerbare impak het op die gesondheidstelsel van die land, asook op die belastingbetaler se beursie.

Bela-wet: Struikelblokke en oorwinnings

Die Bela-wetgewing is ʼn direkte bedreiging vir die selfstandigheid van skole, en veral Afrikaanse skole. Dit poog om die beheer oor taal- en toelatingsbeleide uit skole se hande te neem en aan die staat oor te dra. Solidariteit het van die begin af ʼn sterk standpunt teen dié wetgewing ingeneem en gemeenskappe, ouers en skole gemobiliseer om weerstand te bied.

Danksy Solidariteit se regsaksie is twee van die mees omstrede artikels in die wetgewing, wat taal- en toelatingsbeleide sou raak, vir nou suksesvol teruggehou. Hierdie oorwinning beteken dat skole steeds hul eie taalbeleid kan bepaal en dat Afrikaans as onderrigtaal nie sommer uit skole gedwing kan word nie. Tog is die stryd nog nie verby nie! Solidariteit bly waaksaam om verdere beperkings op onderrig in Afrikaans te voorkom.

“Ons is tans in ʼn wagproses. Indien die minister die riglyne publiseer terwyl ons wag op die norme en standaarde wat later vanjaar gepubliseer gaan word, kan ons dalk die hofaksie op ys plaas. As sy dit nie doen nie, sal ons haar hof toe neem,” sê Johnell Prinsloo, onderwysnavorser verbonde aan die SNI. “Ons kan nie toelaat dat die Bela-wet sonder sulke riglyne geïmplementeer word en dat amptenare met politieke agendas hul mag misbruik nie.”

Volgens Prinsloo maak die Grondwet voorsiening vir enkelmedium skole en dat die taal van onderrig ʼn keuse is, maar die Bela-wet respekteer dit nie. “Dit hou ʼn gevaar in vir Afrikaanse skole en moedertaalonderrig, en moet streng gereguleer word om te verseker dat onderwys en skole nie deur politieke amptenare gekaap word nie,” sê sy.

Die Solidariteit Regsfonds: ʼn kragtige wapen

Die Solidariteit Regsfonds speel ʼn deurslaggewende rol in hierdie, asook vele ander, hofsake. Hierdie fonds is gestig om die regte van Solidariteit-lede te beskerm en finansiering vir regsake teen die regering en ander instellings te verskaf. Dit het Solidariteit reeds in staat gestel om oorwinnings in sake rakende regstellende aksie, korrupsie en die wanbesteding van belastinggeld te behaal.

Deur lede se bydraes aan die Regsfonds kan Solidariteit voortgaan om regsgedinge te loods wat nie net die belange van individue beskerm nie, maar ook dié van die Afrikaanse kultuurgemeenskap. Van taalregte in skole en universiteite tot gesondheidsorg en arbeidsregtelike sake – die Regsfonds is ʼn noodsaaklike wapen in Solidariteit se stryd teen onreg.

Met ʼn volgehoue verbintenis tot geregtigheid en selfstandigheid, bly Solidariteit aan die voorpunt van die beskerming van sy lede se regte. Word vandag nog ʼn lid van die Solidariteit Regsfonds om jou en jou kinders se toekoms in Suid-Afrika te beskerm!