Dissiplinêre verhore: Ken jou regte

Deur Lize-Mari Verster

ʼn Kennisgewing van ʼn dissiplinêre verhoor kan enige werknemer se wêreld ontwrig en gevoelens van onsekerheid en vrees veroorsaak. In die komplekse wêreld van arbeidsverhoudinge is dit egter noodsaaklik om te weet dat jy regte het en dat daar prosesse is wat jou beskerm. Solidariteit staan hul lede by om te verseker dat hierdie prosesse regverdig en deursigtig hanteer word, en bemagtig hulle met die nodige kennis en bystand.

Solidariteit se Regsdienste is voortdurend besig om lede se regte in die werkplek te beskerm (lees meer hier). In 2025 was onbillike ontslag en dissiplinêre optrede van die algemeenste griewe waarvoor lede hulp gesoek het. Hierdie syfers beklemtoon die deurslaggewende rol wat Solidariteit speel om regverdigheid te verseker. Tot dusver in 2025 het Solidariteit se regspan reeds R38,9 miljoen in algemene litigasie vir sy lede teruggewen deur skikkings en toekennings. In die arbeidshof is daar reeds R19,2 miljoen in bevele en skikkings in lede se guns toegestaan. Hierdie suksesse beklemtoon die waarde van kundige bystand.

Wat gebeur tydens ʼn dissiplinêre proses?

ʼn Dissiplinêre proses is ʼn formele prosedure wat deur ʼn werkgewer gevolg word om wangedrag in die werkplek aan te spreek. Die doel is nie noodwendig om te straf nie, maar om korrektiewe stappe te neem. ʼn Regverdige proses sluit gewoonlik die volgende in:

• • Ondersoek: Die werkgewer moet die beweerde oortreding deeglik ondersoek om die feite vas te stel.
• • Kennisgewing: Die werknemer moet skriftelike kennis van die verhoor ontvang, wat duidelik uiteensit wat die aanklagte teen hulle is, asook die datum, tyd en plek van die verhoor.
• • Voorbereiding: Die werknemer moet voldoende tyd gegun word om vir die verhoor voor te berei.

Wat is my regte as werknemer?

As werknemer het jy fundamentele regte tydens ʼn dissiplinêre proses. Dit is van kardinale belang dat jy hiervan bewus is om te verseker dat jy ʼn regverdige verhoor ontvang:

• • Die reg op verteenwoordiging: Jy het die reg om deur ʼn vakbondverteenwoordiger of ʼn kollega bygestaan te word.
• • Die reg om jou saak te stel: Jy moet die geleentheid kry om op die aanklagte te reageer, getuienis aan te bied en jou eie getuies te roep.
• • Die reg op ʼn onpartydige voorsittende beampte: Die persoon wat die verhoor lei, moet neutraal en onbevooroordeeld wees.
• • Die reg op ʼn tolk: Indien jy nie die taal van die verhoor ten volle verstaan nie, kan jy vir ʼn tolk vra.
• • Die reg om die uitkoms te ontvang: Die beslissing van die verhoor, insluitend die redes daarvoor, moet aan jou gekommunikeer word.

Solidariteit se regspan veg daagliks om hierdie regte te beskerm. Die statistieke spreek vanself: In algemene litigasie is daar vanjaar reeds 83 sake gewen en 156 skikkings bereik, terwyl daar in die arbeidshof 16 bevele in lede se guns was en 46 skikkings bereik is.

Wanneer moet jy vir Solidariteit kontak?

Dit is noodsaaklik om Solidariteit te kontak sodra jy ʼn kennisgewing van ʼn dissiplinêre verhoor ontvang. Moenie wag tot die dag van die verhoor nie. Deur vroegtydig hulp te soek, gee jy jou regsverteenwoordiger genoeg tyd om deeglik voor te berei, die meriete van die saak te evalueer en jou van die beste moontlike advies te voorsien. Dit bemagtig jou om die proses met selfvertroue aan te pak, met die wete dat jou regte beskerm word.

Solidariteit is daar om jou op elke tree van jou loopbaan te vergesel. Ons verstaan die uitdagings waarmee werkende professionele mense te doen kry en is hier om vir jou regte te veg. Sluit vandag aan by Solidariteit en verseker dat jou regte beskerm word!