loading
Blogs
1 dag gelede
orkney-en-sy-hart

Foto Krediet: Verskaf

Orkney en sy hart

Giel Odendaal, hoofraadslid van Solidariteit, se vroegste herinnering as ʼn inwoner van Orkney, wat terugdateer na 1959 toe hy slegs twee jaar oud was, is vasgevang in die nostalgie van onskuldige kinderjare en die eenvoud van ʼn vervloë era. Hy onthou Miltonlaan as die enigste teerpad in die dorp – ʼn simbool van vooruitgang te midde van die omliggende grondpaaie. Die kontras tussen die gladde, harde oppervlak van Miltonlaan en die grondpaaie daaromheen, wat die rustieke prentjie van die ontwikkelende dorp beklemtoon het, bly steeds in Giel se gedagtes.

Giel praat graag met groot lof oor die ou Marksaal – ʼn pragtige saal wat eens bokswedstryde aangebied het en ʼn stoeiklub gehuisves het – wat in sy herinneringe uitstaan as ʼn middelpunt van gemeenskapslewe. Die sloping en omskepping van die saal in die munisipale gebou simboliseer vir Giel die onvermydelike koers van verandering, hoewel die nostalgie vir die ou saal sterk in sy hart bly.

Sport, ontspanning en gemeenskapsgees

Giel se herinneringe is ook gewortel in die dorp se sportgees. Hy onthou Victory Park as ʼn plek van goue oomblikke, waar rugbyspanne soos Vaal Reefs en Western Reefs vurige wedstryde gespeel het. Die opwinding van Vaal Reefs se deelname aan die Toyota-klubkampioenskappe – wat uiteindelik op ʼn eindstryd teen Maties uitgeloop het – is in sy geheue geëts, selfs al het die span uiteindelik tekort geskiet. Hierdie sportgeleenthede was meer as net speletjies; dit was gemeenskaplike vieringe wat mense bymekaar gebring het en trots en kameraadskap aangewakker het.

Die herinnering van die ou Wesrek sal altyd vars in Giel se gedagtes wees. Die Wesrek met sy Olimpiese grootte swembad het ʼn toegangsfooi van slegs drie sent vir die publiek gevra. Die swembad was meer as net ʼn plek om te swem; dit was ʼn toevlugsoord waar kinders geleer swem het, gespeel het en herinneringe gekweek het wat ʼn leeftyd sou hou.

Mynbou en die hart daarvan

Giel se werksjare het in 1976 by Vaal Reefs se nommer drie-skag begin, ʼn Anglo American-myn. Sy stories oor die lewe ondergronds toon ʼn gevoel van trots en bewondering vir die myn se toestand in daardie jare – skoon, netjies en doeltreffend. Die myn se bydraes tot werknemers se maatskaplike welstand word duidelik in Giel se herinneringe van die jaarlikse Kersvieringe weerspieël: elke Desember het die myn ʼn feesviering aangebied met ʼn bees op die spit, geskenke vir kinders en ʼn gemeenskaplike gees wat werknemers en hul gesinne laat deel voel het van iets groters.

Hy onthou die maandelikse R10-aftrekking van werkers se salaris vir die Kersfonds – ʼn daad van gesamentlike gee wat die band tussen werkgewer en werknemer versterk het. Ondergrondse toere, kompleet met ʼn lokomotief, het werknemers se gesinne die geleentheid gebied om die hart van die mynbedryf te aanskou. Giel onthou sy laaste geskenk as ʼn 13-jarige laaitie: ʼn goue Citizen-polshorlosie.

Gemeenskap en persoonlike nostalgie

Giel se kinderjare was diep verweef met die veiligheid, skoonheid en vertroudheid van die dorp. Almal het mekaar geken, en groetery was spontaan en warm – ʼn weerspieëling van ʼn hegte gemeenskap. Sy gunstelingherinnering van sy kinderjare was die Waldorf Kafee, se slaptjips – ʼn heerlike herinnering aan tamatiesous en asyn om Giel en sy broer se mond.

ʼn Advertensie van die Waldorf Kafee in Orkney.

Hy kleur sy herinneringe in met beelde van Orkney Vaal, beter bekend as die Plesieroord, ʼn paradys gevul met visvang, swem en rolskaats. Die beeld van ʼn boer se handlanger wat met ʼn ossewa deur die strate reis en vars vrugte en groente verkoop, roep ʼn tyd op waar eenvoud en vriendelikheid die daaglikse lewe bepaal het. Giel, met ʼn skaterlag, vertel hoe hy en sy broer op dié wa sou spring en perskes en pruime agterop geniet het, asof die handlanger nie eens bewus was van hul stoutigheid nie, maar met ʼn glimlag verder deur die strate van die dorpie gereis het.

Industriële erfenis en liefde vir die dorp

As kind het Giel na die ou stoomlokomotief gestaar wat tussen Vierfontein en Klerksdorp gereis het en steenkool vervoer het. Dit was ʼn simbool van die industriële ruggraat wat die streek se groei aangedryf het – ʼn herinnering wat as ʼn bewys dien van ʼn gemeenskap wat in harde werk, veerkragtigheid en gedeelde geskiedenis gewortel was.

Dwarsdeur sy lewe het Giel Odendaal dié liefde vir Orkney in sy hart gedra. Sy stories onthul ʼn man wat nou verbind is aan sy wortels, trots is op die dorp se erfenis en dankbaar is vir die eenvoudige vreugdes van kinderjare en gemeenskapslewe.

Giel Odendaal, hoofraadslid van Solidariteit

Die nostalgie

Giel Odendaal se nostalgie dien as ʼn treffende herinnering aan hoe plekke en gedeelde ervarings ons identiteit vorm. Sy stories roep gevoelens van nostalgie, trots en dankbaarheid op – ʼn bewys van ʼn lewe wat in harmonie met sy gemeenskap geleef is. Orkney, deur sy oë, is meer as net ʼn dorp; dit is ʼn lewende herinnering, ʼn skatkis vol emosie wat voortgaan om te inspireer en die harte van diegene wat dié dorpie hul tuiste genoem het, met heimwee te vul.


Van artikels en meningstukkie tot werksgeleenthede en hulpbronne – Solidariteit se Mynbousektor-groep is jóú beroepstuiste. Verken jou aanlyn beroepsgemeenskap en bereik jou volle potensiaal!

Om ’n verskil te maak, raak betrokke by
die Solidariteit-netwerkplatform.
Skep vandag nog jou profiel

loading

Soortgelyke artikels

similar article avatar

Orkney en sy hart

Nuus
10 Julie 2025